Emirdağ’da 19 Mayıs Sıkıntısı

Köşe Yazıları / Kenan Kocabaş

Emirdağ’da 19 Mayıs Sıkıntısı

1980’li yılların sonuydu. O yıllarda, yarıyıl tatilinden 19 Mayıs tarihine kadar olan dönemdeki beden eğitimi derslerinde 19 Mayıs törenine hazırlık dışında başka bir şey yapılmazdı. Emirdağ Lisesi’nin askeriye tarafındaki binasının okul avlusuna bakan kapısının önündeki merdivende, olanca heybetsizliğiyle dikilen ve karşısında askeri bir nizamla sıraya geçmiş öğrencilere, 19 Mayıs töreninde sunulacak hareketleri öğretmeye çalışan beden eğitimi öğretmeni, rütbesi belirsiz ve fakat en üst rütbede olduğu her halinden anlaşılan bir komutan edasıyla yapardı işini. Kendini komutan zanneden öğretmenin bu çalışmalar esnasındaki yeri her ne kadar binanın önündeki merdiven olsa da, kendisi halkın arasında olmayı çok severdi. Halk dediğim öğrencilerdi işte. 19 Mayıs töreninden yırtmak için doktor raporu alamamış halk çocuklarıydı bunlar.Öğrencileri motive etmek için kiminin kıçına kiminin bacağına vururdu elindeki trampet sopasıyla. Hatalar bireysel olsa bile, çoğu zaman “sıra dayağı” tercih edilirdi. Böylece “cennetten çıkma” bu eylemi, milli bir günün şanına uygun olarak her öğrenci eşit bir şekilde ve kardeşçe tatmış olurdu. Böyle katı ve absürt bir atmosferde milli bir bayram kutlamasına hazırlanılırken -en iyi ifadeyle- “rükû” pozisyonuna getirilen bir öğrencinin sırtında sınıf defterinin imzalanması ve yoklamanın da yine bu şekilde alınması ise gayet masum uygulamalardı. Bu kadarı, 19 Mayıs etkinlikleri için örnek alındığı iddia edilen Faşist İtalya’nın bile aklına gelmiş miydi bilinmez.Tören günü yaklaştıkça beden eğitimi öğretmeni daha da gerilir, o gerildikçe öğrencilerin trampet sopalı motivasyon ihtiyacı artardı. İlkin her sınıfın beden eğitimi dersinde o sınıfın öğrencilerine öğretilmeye çalışılan 19 Mayıs hareketleri, tören günü yaklaşırken törene katılacak Emirdağ Lisesi öğrencilerinin tamamı tarafından aynı anda okul avlusunda icra edilirdi. Bu provalar, bayramın kendisi kadar kutsal addedilir ve öğrenciler prova saatlerindeki diğer derslerden de muaf tutulurdu. Törenin genel provası ise bayramın kutlanacağı Emirdağ İlçe Stadyumu’nda yapılırdı. Emirdağ Lisesi’nin yanı sıra Emirdağ’daki diğer liselerin öğrencileri ve beden eğitimi öğretmenleri de bu provaya katılırdı. Emirdağ Lisesi’nin malum beden eğitimi öğretmeni ise 19 Mayıs töreninin genel provasında ve bayram gününde başkomutan payesiyle çalışmaları yürütürdü.O yıllarda 19 Mayıs hareketleri yapılırken elde tutulan cisimlerin kolay temin edilip edilemeyeceği ile törende giyilecek kıyafetlerin tasarımı ve kalitesi, öğrencileri ve hatta velileri meşgul eden konulardı. Benim görev aldığım kutlamada hareketler, “plaka” adı verilen daire şeklinde bir kontrplak ile yapılıyordu. Öğrenciler bu kontrplağı kestirmek için Sanayi’deki marangozlara akın etmişlerdi o dönemde. Her yıl farklı bir sektörün desteklenmesi gerektiği düşüncesiyle olsa gerek, elde tutulan cisimler kah karton kah ahşap kah ipten yapılma püskül kah renkli bir tül olurdu.Kız öğrencilerin törende giyecekleri kıyafetlerin taşra muhafazakarlığı ile çağdaş uygarlık düzeyi arasında bir yerde kalmasına özel bir çaba gösterilirdi. Erkekler ise kıyafetler sökülüp yırtılmadan 19 Mayıs töreninin atlatılmasını umarlardı. Kıyafetlerin yıkanması bile riskti. Kıyafet çekebilir veya rengi solabilirdi. Tören bitince de öğrenciler derin bir oh çekerdi. Bu ohlama, bu keyif, bir ay sonra yaz tatiline ayrılırken yaşanacak mutluluğun bir provası gibiydi adeta.19 Mayıs törenlerinin Ankara dışında statlarda kutlanmayacağı kararından sonra yaşanan tartışmalarda, bir üniversite hocasının, “peki bu karar alınırken öğrencilere sorulmuş mu hiç” şeklindeki sorusundan ilham alıp o günlere bir dönüştü bu satırlar…Kenan Kocabaş
emirkena@yahoo.com
facebook.com/emirkena

  • Okunma: 7927

Yorumlar (9)Yorum Yap

  • emirdag03

    turkoglu rumuzlu kardesim,,cok guzel edebiyat ve kuru vatancilik laf salatasi yapsanda bu ulke elestirdigin kisiler gibi degil senin gibi jonturkler yuzunden bu hallere geldi,jonturkun anlaminida biliyorsundur umarim ,gerci herseyi sen cok iyi biliyorsun estagfurullah seni elestirmek hadimize dusmezde bilmiyorsan yinede bir hatirlatayim jonturk avrupanin yani gevurlarin yalakaligini ve hayat tarzini seven insanlara soylenir,,araplar araplar diyosunya hani o araplarin icindede senin gibi turkler turkler diyen kendini bilmezler yuzunden koskoca islam imparatorlugu yikildi,sen ve senin gibi asalak jonturkler yuzunden

  • türkoğlu

    kenan bey 19 mayıs atatürk ün vatanı kurtarmak için yola çıktığı gündür bana sorarsanız bu kutlamalar azdı artırılması gerekiyordu. ama sen ve senin gibi kafalar vatanın kurtuluşunun msembolü olan 19 mayıs törenlerinden rahatsız oldular.iktidarı ele geçirince de milli bayramları iptal ettiniz unutmayınki her kışın bir yazı vardır.biz türk milleti için resmi bayramlar dini bayramlar kadar önemlidir.unutmayın vatan sevgisi imandandır.eğer chp iktidar olup dini bayramları yasaklasaydı.(dini bayramlarda resmi tatil vermeseydi)siz isyan çıkarırdınız.dinsiz ilan ederdiniz. ama ne desek boş sizin zihniyetler değişmez.siz türkün bayramını iptal edip gidip elin arabının bayramını kutlarsınız. kendi vatanınızı değil arabın sizleri bizleri türkleri arkasından hançerleyen ingiliz ajanları ile işbirliği yapan arapların vatanını savunursunuz.atatürkü ismet paşayı atsız ı türkeşleri değil arap krallarını seversiniz.bu siteyi daha önce takip ediyorsan senden önce şerife hanım(şerife yenilmez) vardı. oda yanlışları eleştirirdi fakat senin gibi resmi bayramları kaldıranlara çanak tutmayıp milletinin hassasiyetlerine saygı duyarak eleştirirdi.şerife hanım atatürkçüydü.ancak kendi gibi düşün meyenlerin hassasiyetlerine saygı gösterirdi.sen çokıp türk milletinin bayramının iptal edilmesine oh iyi olmuş diyorsun.bu ne düşmanlık kardeşim cumhuriyetle bi alıp veremediğin mi var. çok merak ediyorum okullardan nezaman atatürk ün resim ini kaldıracaksınız? sana hak veriyorum bir yandan tarihini millideğerlerini inkar edince çağdaş aydın oluyorsun bu şekilde devam et aksini yaparsan faşist olursun. NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE

  • Sedat ERENOĞLU

    19 Mayıs hareketleri gençlerin birlikte ahenkle yaptıkları bütünlük gösteren hereketlerdir. Sağındakiyle önündekiyle arkasındakiyle solundakiyle bir bütün olmak zorundasındır. Biz gençler o dönemde her telden olan insanlar olarak birbirimizle uyum sağlamak için çaba gösterirdik . Şimdiki yönetim zorunlu arapça dersleriyle uyumu sağlayacak. Milli birlik veberaberlikle ilgili herşeyi yıkarak, ATATÜRK'ün kurduğu yerleştirdiği herşeyi sinsi sinsi silerek, bana söylesin şimdiki gençler hangisi ogünleri özlemiyor, bizim dönemimizde de bu böyleydi ve bayram havasında geçerdi çünkü büyük bir bayramdı. Yıkamazlar yıkamayacaklar, PKK dağdan inecek Atatürkçüler çıkacak durum onu gösteriyor

  • ziya silahlıpoda

    hep öyledir. önce her halt karıştırılır sonra da güzel bir milliyetçilik cilasıyla poz verilir. işi milliyetçiliğe vuranlar varsan baksan doktor raporuyla 19 mayıs hareketlerinden kaçan insanlardır. :lol:

  • İsim - gerekli

    bu insanların bu muameleye müstehak oldukları açık... adam 19 mayısın eğitime mani olduğundan, çocuklara eziyet edildiğinden ve adamı olanların doktor raporu alıp bu çalışmalara katılmadığından bahsediyor siz de vatan millet deyip olaya yaklaşıyorsunuz. maalesef bu kafalardan çok fazla var aramızda. sapla samanı ayırma basireti versin allah... NE MUTLU SAĞLAM VÜCUDUNDA SAĞLAM KAFASI OLANLARA

  • Hasan boz

    Beden egitimi önemlidir ,hele hele milli bayramda sahada önemlidir.Hiçbir sekilde 19 Mayıs engellenemez,Gençlik bu bayramda Turk olduğunu Bağımsız olduğunu daha iyi kavrıyor ve kavramistir.Atatürk düşmanlarına karsı 19 Mayıs kutlamaları bir gövde gosterisidir.Ne Mutlu Türküm Diyene!...Hasan BOZ

  • emirdağlı

    Bayramlarda çocukların yaptığı spor hareketlerinde öğretmenlerin tutumu eleştirilmiş.O açıdan bakarsanız her alanda düzen tertip gerektiren işlerin hepsine karşı olmak gerekir.Ama gerçek öyle değildir.Bir düşünür diyor ki''Eğer gittiğiniz yolda zorluk ve engel yoksa bilin ki o yol sizi hiçbir yere ulaştırmaz''.Atatürk , silah arkadaşları, kurtuluş savaşını kazanan Türk ulusu 19 mayıs ve devamındaki kurtuluş destanında canlarını vererek bize bu vatanı bıraktı.Onlara vatanı kurtarmak için savaşıp canlarını vermak; bize ise ecdadımıza minnet ve şükran duyarak, gurur ve onurla bağımsızlığımızın kutlamasını yapmak kaldı.Bence bu hiç zor değil.

  • abaza

    civil civil giyinmis genclerin o yaptigi hareketler hos degilmiydi kenan bey, o donemde okuyanlar bilir, okullu asiklar kiz veya erkek arkadasini okul formasi disindaki gordugu estetik kiyafetlerdi. ama simdi ne oldu bitti bunlar

  • öğretmen

    Kenan beyin sıkıntısı Bayram kutlaması değil öğretmen olmuş... Ancak meslek karalamanın bu kadar basit oladığını anlamalıdır diye düşünüyorum. Beden eğitimi öğretmeni ile olan sıkıntısı yansımış yazıya. Peki öğretmene verilen görev değilmidir? dolayısı ile sizler evde iki çocuğun hakkından gelemez iken 200-300 (o zamanlar için) öğrenci ki çoğu yetenekten uzak hatta hatta lisede olmasına rağmen sağ ve solunu bile öğrenemeyecek kadar zeki (hala bunlardan mevcut) kişilerle uğraşmak kolaymı ? değil olsa gerek. olmadığı içinde çileden çıkma ihtimali yüksek. Yani öğretmenin despotluğumu lisede okuya öğrencinin sağını solunu dahi bilememesi mi? dolayısı ile bu yetenek düşmanı ve kavrama kabiliyetsizliği olan öğrencilerdir beden eğitimi öğretmeni ile sıkıntısı olan. Gelelim Bayram kutlamasına... 1980 den bahsediyorsunuz taaaaa 80'den. Neler değiştiği hakkında bilgi sahibi olmak lazım değil mi kutlama eleştirisi yapmak için? Ayrıca Bayram kutlamaları Emirdağ'dan ibaret değildir değerlendirme genel yapılır. Türkiye genelinde gayet şık kutlamalar mevcut(tu)... Neyse Bunlar benim fikrim tabi... Yinede NE MUTLU TÜRKÜM diyene diyebilmek gerek en azından bayramlarda bunu da çok görmezsiniz.